Rok 2025 przyniesie istotne zmiany w krajobrazie regulacyjnym sektora odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce. Inwestorzy działający w branży OZE, jak również podmioty planujące wejście na ten dynamicznie rozwijający się rynek, muszą być świadomi nadchodzących modyfikacji przepisów prawnych, systemów wsparcia i wymagań formalnych. Nowe regulacje będą kształtować warunki działania projektów OZE, wpływając na ich opłacalność, ryzyko inwestycyjne i perspektywy rozwoju. Zrozumienie tych zmian jest kluczowe dla skutecznego planowania inwestycji, minimalizacji ryzyka regulacyjnego i maksymalizacji potencjalnych korzyści. W tym artykule przedstawimy przegląd kluczowych obszarów regulacyjnych, które ulegną zmianom w roku 2025 i omówimy implikacje tych zmian dla inwestorów OZE w Polsce.

Kluczowe obszary zmian regulacyjnych w OZE w 2025 roku

Rok 2025 może przynieść zmiany regulacyjne w kilku kluczowych obszarach sektora OZE w Polsce. Jednym z nich jest system wsparcia OZE, który może ulec modyfikacjom w celu dostosowania do nowych celów klimatyczno-energetycznych UE i zmieniających się warunków rynkowych. Można spodziewać się dalszej ewolucji systemu aukcyjnego, który obecnie jest głównym mechanizmem wsparcia dla dużych projektów OZE. Modyfikacje mogą dotyczyć m.in. kryteriów aukcyjnych, cen referencyjnych, wolumenów wsparcia i kategorii technologii OZE objętych aukcjami. Istotne zmiany mogą również dotyczyć systemu wsparcia dla prosumentów i mikroinstalacji OZE. Net-billing, który został wprowadzony w 2022 roku, może ulec dalszym dostosowaniom, a możliwe jest również wprowadzenie nowych mechanizmów wsparcia, takich jak dopłaty do magazynów energii czy programy wspierające autokonsumpcję energii z OZE. Regulacje dotyczące przyłączeń OZE do sieci energetycznych również mogą ulec zmianom w roku 2025. Konieczne jest uproszczenie i przyspieszenie procedur przyłączeniowych, zwiększenie transparentności i przewidywalności procesu przyłączania oraz rozwój infrastruktury sieciowej dostosowanej do integracji OZE. Regulacje dotyczące lokalizacji i planowania przestrzennego dla OZE, szczególnie dla energetyki wiatrowej na lądzie, mogą być modyfikowane w celu odblokowania potencjału rozwoju tych technologii i minimalizacji konfliktów lokalnych. Zmiany mogą dotyczyć m.in. odległości turbin wiatrowych od zabudowań mieszkalnych, procedur konsultacji społecznych i planowania przestrzennego dla OZE.

Zmiany w systemie aukcyjnym OZE – co nowego dla dużych inwestorów?

System aukcyjny OZE, który został wprowadzony w Polsce w 2016 roku, jest głównym mechanizmem wsparcia dla dużych projektów OZE, takich jak farmy wiatrowe i fotowoltaiczne o mocy powyżej 1 MW. W roku 2025 można spodziewać się dalszych aukcji OZE, które będą organizowane przez Urząd Regulacji Energetyki (URE). Inwestorzy planujący udział w aukcjach powinni być świadomi potencjalnych zmian w regulaminach aukcji i kryteriach oceny ofert. Modyfikacje mogą dotyczyć m.in. cen referencyjnych, które określają maksymalną cenę, po jakiej energia z OZE może być zakupiona w aukcji. Ceny referencyjne są ustalane oddzielnie dla różnych technologii OZE i mogą być aktualizowane w celu odzwierciedlenia zmieniających się kosztów technologii i warunków rynkowych. Wolumeny energii elektrycznej zakupywanej w aukcjach również mogą być dostosowywane do aktualnych potrzeb systemu energetycznego i celów polityki energetycznej państwa. Rząd może zdecydować o zwiększeniu wolumenu aukcji w celu przyspieszenia rozwoju OZE lub o jego zmniejszeniu, jeśli uzna, że tempo rozwoju OZE jest wystarczające lub istnieją ograniczenia w integracji OZE z systemem energetycznym. Kryteria oceny ofert w aukcjach OZE mogą być rozszerzone o dodatkowe elementy, takie jak kryteria jakościowe, lokalizacyjne lub społeczne. Może to oznaczać, że oprócz ceny energii, podczas oceny ofert będą brane pod uwagę również inne czynniki, takie jak wpływ projektu na środowisko, akceptacja społeczna projektu, współpraca z lokalnymi społecznościami czy wykorzystanie lokalnych łańcuchów dostaw. Inwestorzy planujący udział w aukcjach OZE w roku 2025 powinni monitorować komunikaty URE i Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczące planowanych zmian w systemie aukcyjnym i dostosować swoje strategie inwestycyjne do nowych regulacji. Więcej informacji na temat konkretnych aspektów zmian w regulacjach OZE w Polsce w 2025 roku, można znaleźć: https://www.egospodarka.pl/191734,Czy-to-juz-koniec-branzy-OZE-Co-zmieni-sie-w-2025-roku,1,117,1.html.

Net-billing i wsparcie dla prosumentów – co zmieni się w energetyce rozproszonej?

System net-billingu, który zastąpił net-metering dla prosumentów OZE w 2022 roku, jest relatywnie nowym mechanizmem wsparcia energetyki rozproszonej w Polsce. W roku 2025 można spodziewać się dalszych dostosowań net-billingu i ewentualnego wprowadzenia dodatkowych mechanizmów wsparcia dla prosumentów i mikroinstalacji OZE. Jednym z kierunków zmian może być optymalizacja wartości energii elektrycznej wprowadzanej do sieci przez prosumentów. Obecnie w net-billingu energia ta jest rozliczana po średniej cenie rynkowej energii elektrycznej z poprzedniego miesiąca, co może być mniej korzystne dla prosumentów w okresach wysokich cen energii. Możliwe jest wprowadzenie mechanizmów rozliczania energii po cenach rynkowych bieżących lub cenach godzinowych, co lepiej odzwierciedlałoby wartość energii z OZE w systemie energetycznym. Wsparcie dla magazynów energii dla prosumentów może stać się istotnym elementem polityki wsparcia energetyki rozproszonej w roku 2025. Magazyny energii umożliwiają prosumentom magazynowanie nadwyżek energii wyprodukowanej z OZE i wykorzystywanie jej w okresach zwiększonego zapotrzebowania lub niskiej produkcji OZE. Dopłaty do magazynów energii mogłyby zwiększyć opłacalność inwestycji w magazyny energii i wspomóc rozwój autokonsumpcji energii z OZE. Programy wspierające autokonsumpcję energii z OZE również mogą być rozwijane w roku 2025. Autokonsumpcja energii z OZE, czyli zużywanie energii wyprodukowanej na własne potrzeby, jest bardziej korzystna ekonomicznie dla prosumentów niż wprowadzanie nadwyżek energii do sieci. Programy wspierające autokonsumpcję mogą przyjmować formę dopłat do urządzeń sterujących zużyciem energii, systemów zarządzania energią w domu (HEMS) lub taryf dynamicznych, które zachęcają prosumentów do dostosowywania zużycia energii do produkcji OZE. Inwestorzy planujący rozwój projektów prosumenckich i mikroinstalacji OZE powinni monitorować plany rządu dotyczące zmian w systemie net-billingu i potencjalnych nowych mechanizmów wsparcia oraz dostosować swoje oferty do zmieniających się warunków regulacyjnych.

Uproszczenie procedur przyłączeniowych i rozwój sieci – kluczowe wyzwania integracji OZE

Integracja OZE z systemem energetycznym jest kluczowym wyzwaniem dla dalszego rozwoju branży w Polsce. W roku 2025 można spodziewać się działań regulacyjnych mających na celu uproszczenie i przyspieszenie procedur przyłączeniowych OZE do sieci energetycznych. Obecnie proces przyłączenia OZE do sieci jest często długotrwały, skomplikowany i kosztowny, co stanowi barierę dla rozwoju projektów OZE. Planowane zmiany mogą dotyczyć m.in. skrócenia terminów wydawania warunków przyłączenia, uproszczenia dokumentacji wymaganej do przyłączenia, zwiększenia transparentności procesu przyłączania i wprowadzenia standardów przyłączeniowych dla OZE. Rozwój infrastruktury sieciowej jest niezbędny dla integracji rosnącej ilości OZE z systemem energetycznym. Konieczne są inwestycje w modernizację i rozbudowę sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, w tym w rozwój sieci inteligentnych (Smart Grids), które umożliwiają efektywne zarządzanie przepływami energii z OZE i stabilność systemu. Regulacje mogą wspierać inwestycje w infrastrukturę sieciową poprzez mechanizmy finansowania, ułatwienia procedur inwestycyjnych i zachęty dla operatorów sieci do inwestycji w rozwój sieci pod kątem integracji OZE. Magazynowanie energii jest kluczowym elementem integracji OZE z systemem energetycznym, szczególnie w kontekście niestabilnych źródeł OZE, takich jak wiatr i słońce. Regulacje mogą wspierać rozwój magazynów energii poprzez mechanizmy wsparcia finansowego, ułatwienia procedur inwestycyjnych i regulacje umożliwiające magazynom energii świadczenie usług na rynku energii. Inwestorzy planujący rozwój projektów OZE powinni uwzględnić koszty i wyzwania związane z przyłączeniem do sieci i monitorować działania rządu mające na celu uproszczenie procedur przyłączeniowych i rozwój infrastruktury sieciowej.

Planowanie przestrzenne i lokalizacja OZE – nowe wytyczne dla energetyki wiatrowej

Planowanie przestrzenne i lokalizacja OZE, szczególnie energetyki wiatrowej na lądzie, jest obszarem regulacyjnym, który budzi wiele kontrowersji i wpływa na tempo rozwoju tych technologii w Polsce. W roku 2025 można spodziewać się nowych regulacji dotyczących lokalizacji turbin wiatrowych na lądzie, mających na celu odblokowanie potencjału rozwoju energetyki wiatrowej i minimalizację konfliktów lokalnych. Obecna ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, tzw. ustawa odległościowa 10H, ogranicza lokalizację turbin wiatrowych w odległości nie mniejszej niż dziesięciokrotność wysokości turbiny od zabudowań mieszkalnych, co w praktyce znacząco ogranicza dostępność terenów pod farmy wiatrowe. Planowane zmiany mogą dotyczyć zmiany zasady 10H lub wprowadzenia bardziej elastycznych kryteriów lokalizacyjnych, które uwzględniałyby lokalne warunki i specyfikę terenu. Możliwe jest wprowadzenie bardziej precyzyjnych kryteriów hałasu, ochrony krajobrazu lub ochrony przyrody, które umożliwiłyby lokalizację turbin wiatrowych w odpowiednich miejscach, przy jednoczesnej minimalizacji negatywnego wpływu na otoczenie. Procedury konsultacji społecznych dotyczących lokalizacji OZE mogą być wzmocnione w celu zapewnienia większego udziału lokalnych społeczności w procesie decyzyjnym i budowania akceptacji dla projektów OZE. Wzmocnienie dialogu społecznego, edukacja i transparentność procesu planowania są kluczowe dla minimalizacji konfliktów lokalnych i budowania partnerstwa między inwestorami OZE a lokalnymi społecznościami. Planowanie przestrzenne dla OZE na poziomie lokalnym i regionalnym może być wzmocnione poprzez wprowadzenie obowiązkowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających OZE lub strategii rozwoju OZE na poziomie gmin i województw. Planowanie przestrzenne umożliwia racjonalne wyznaczanie terenów pod OZE, uwzględniając potencjał zasobów OZE, warunki środowiskowe, społeczne i ekonomiczne, a także infrastrukturę sieciową. Inwestorzy planujący projekty energetyki wiatrowej na lądzie powinni monitorować zmiany w regulacjach dotyczących planowania przestrzennego i lokalizacji OZE i uwzględnić te zmiany w swoich planach inwestycyjnych.

Podsumowanie – aktywne monitorowanie zmian regulacyjnych kluczem do sukcesu

Podsumowując, rok 2025 przyniesie istotne zmiany regulacyjne dla sektora OZE w Polsce, które będą miały wpływ na warunki działania i perspektywy rozwoju branży. Inwestorzy działający w sektorze OZE powinni aktywnie monitorować zmiany regulacyjne w kluczowych obszarach, takich jak system wsparcia, net-billing, przyłączenia do sieci i planowanie przestrzenne. Zrozumienie nowych regulacji, dostosowanie strategii inwestycyjnych do zmieniających się warunków prawnych i aktywne uczestnictwo w dialogu z decyydentami politycznymi i regulatorami są kluczowe dla osiągnięcia sukcesu w dynamicznie rozwijającej się branży OZE w Polsce w roku 2025 i kolejnych latach. Adaptacja do nowych regulacji, wykorzystanie nowych możliwości wsparcia i skuteczne zarządzanie ryzykiem regulacyjnym pozwolą inwestorom OZE na osiągnięcie długoterminowej rentowności i współtworzenie zrównoważonej przyszłości energetycznej Polski.